Frieschepalen was namelijk onderdeel van de Friese Waterlinie. Dat was een verdedigingslinie die, hoe kan het ook anders, Friesland moest beschermen tegen bijvoorbeeld gemene buurlanden die met.z'n allen tegelijk binnenvallen. zoals in 1672.
Impressie van de Zwartendijksterschans |
Reconstructie van de Sterrenschans |
Vaak waren deze schansen prachtige bouwwerken die ook nog eens goed functioneerden. Jammer genoeg hebben we onze Friese waterlinie maar 2 keer in kunnen zetten; maar in beide oorlogen is hij ijzersterk gebleken. Ook in het rampjaar van 1672, toen al deze bouwsels toch al een behoorlijke leeftijd hadden bereikt, kon Bommen Berend er niet niet doorheen breken en bleven de belangrijke Friese steden veilig achter de schanswallen.
Grote kastelen en vestingsteden hebben we bijna niet in Friesland. Ons enige stukje militaire historie is dus deze waterlinie met al haar prachtige schansen. Al kan ik niet ontkennen dat prachtige vestingsteden als het Groningse Bourtange en Naarden nog veel mooier zijn. Maar als je eens goed naar luchtfoto's van die parelsteden kijkt, zal je waarschijnlijk opvallen dat ook die steden gewoon schansen zijn; maar dan groter en beter onderhouden. Want zodra een schans een hele stad kon huisvesten, was het ineens een vesting. Dat geluk mogen de Friese schansen dan wel nimmer gehad hebben, prachtig zijn ze zeker. Op dat lelijke halfbakken heuveltje bij Frieschepalen na dan; graaf dan alsjeblieft meteen dat hele ding op. Misschien kan 'ie nog eens nuttig zijn voor als het de inwoners van Marum in de bol slaat, en daarmee knap je dat hele dorp meteen grondig op. En als we die schans dan meteen een beetje uitbreiden, word Frieschepalen misschien nog wel een echt fort. Maar zo mooi als Bourtange, de onneembare vesting waar de Münsters werden verslagen, zal het waarschijnlijk nooit worden: